Η θεραπεία εγκαυμάτων, χειρουργικών και λοιπών τραυμάτων, των καταγμάτων, των διαβητικών ελκών των κάτω άκρων και τραυμάτων του δέρματος είναι μια σημαντική ιατρική πρόκληση με τις τρέχουσες θεραπείες να εστιάζονται σε μεγάλο βαθμό σε μέτρα υποστήριξης.

Η επιτυχής  επούλωση ενός τραύματος ακολουθεί την εφαρμογή μιας σειράς αυστηρά συντονισμένων βημάτων, όπως πήξη του αίματος, η δημιουργία φλεγμονής, αγγειογένεση, σχηματισμός νέου ιστού και αναδιαμόρφωση της εξωκυττάριας θεμέλιας ουσίας [Εικ. 1].

Ο ψευδάργυρος είναι ένα βασικό ιχνοστοιχείο (μικροθρεπτικό συστατικό) που παίζει σημαντικούς ρόλους στην ανθρώπινη φυσιολογία. 

Ο ψευδάργυρος είναι ένας συμπαράγοντας για πολλά μεταλλοένζυμα που απαιτούνται για την επισκευή των κυτταρικών μεμβρανών, τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, την ανάπτυξη και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Οι παθολογικές επιπτώσεις της ανεπάρκειας ψευδαργύρου περιλαμβάνουν την εμφάνιση δερματικών αλλοιώσεων, καθυστέρηση της ανάπτυξης, εξασθενημένη ανοσολογική λειτουργία και την έκθεση σε κίνδυνο της επούλωσης τραυμάτων. 

Η επούλωση των τραυμάτων επιταχύνεται, όταν υπάρχουν επαρκή επίπεδα ψευδαργύρου στον οργανισμό, αλλά και στην περιοχή του τραύματος.

 Έχει αποδειχτεί ότι η καθυστέρηση της επούλωσης των τραυμάτων  στα άτομα με έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να αρθεί και να επιταχυνθεί η επούλωση χορηγώντας από το στόμα συμπληρωματικό ψευδάργυρο [1].

Στα πειραματόζωα η έλλειψη ψευδαργύρου ελαττώνει την ελαστικότητα ισχύος του δέρματος των χειρουργικών τραυμάτων. Αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ότι το 20% του ψευδαργύρου του ανθρωπίνου σώματος είναι αποθηκευμένο στο δέρμα και συγκεντρωμένο στο επιθήλιο [2].

Η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου από το στόμα μπορεί να αποβεί χρήσιμη στη θεραπεία ελκών των κάτω άκρων, συνεπεία ελλείψεως ψευδαργύρου, αλλά για τη χρήση του σε χειρουργικούς ασθενείς χρειάζονται περισσότερες διευκρινήσεις.

Η τοπική θεραπεία με ψευδάργυρο φαίνεται να είναι ανώτερη από τη χορήγηση ψευδαργύρου από το στόμα, διότι ο τοπικά δρων ψευδάργυρος περιορίζει τις υπερλοιμώξεις και το νεκρωμένο υλικό, διότι ενισχύει το τοπικό σύστημα άμυνας και την κολλαγονολυτική δραστηριότητα.

Η παρατεταμένη απελευθέρωση τοπικά ιόντων ψευδαργύρου διεγείρει την επιθηλιοποίηση των υγιών ατόμων με φυσιολογικά επίπεδα ψευδαργύρου στο αίμα τους.

Σε αντίθεση με τον συμπληρωματικά χορηγούμενο ψευδάργυρο, ο τοπικά εφαρμοζόμενος ψευδάργυρος  φαίνεται ότι είναι επωφελής, ανεξάρτητα από τα επίπεδα των συγκεντρώσεων του ψευδαργύρου στο αίμα.

Οι αυξημένες απαιτήσεις για ψευδάργυρο κατά τη διάρκεια της επούλωσης των τραυμάτων ικανοποιείται για μακρές χρονικές περιόδους εφαρμόζοντας τοπικά οξείδιο του ψευδαργύρου στο τραύμα.  

Όταν εφαρμόζεται τοπικά το οξείδιο του ψευδαργύρου, τα ιόντα του ψευδαργύρου παραμένουν μέσα στο υγρό του τραύματος για μεγάλο χρονικό διάστημα, πράγμα που εξασφαλίζει σταθερά ιστικά επίπεδα ψευδαργύρου [3].

Το τελικό αποτέλεσμα της δράσης του οξειδίου του ψευδαργύρου φαίνεται ότι είναι η επανεπιθηλιοποίηση μέσα στο τραύμα με άγνωστους μέχρι τώρα μηχανισμούς. Το βέβαιον είναι ότι το οξείδιο του ψευδαργύρου  έχει θετικό αποτέλεσμα στην επούλωση του τραύματος [4].

Η χορήγηση δισκίων από το στόμα θειικού ψευδαργύρου δεν φαίνεται να βοηθάει στην επούλωση αρτηριακών και φλεβικών ελκών των κάτω άκρων. Παρά τούτο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι  το αποτέλεσμα αυτό έχει ανακοινωθεί σε μικρό αριθμό δημοσιεύσεων, οι οποίες δεν ήσαν και επαρκώς σχεδιασμένες. Αναμένονται αποτελέσματα από τη χρήση πικολινικού ψευδαργύρου με βιταμίνη C [Zincobell].

H τοπική χορήγηση χλωριούχου ψευδαργύρου  (ZnCl₂) σε κατάγματα πειραματοζώων (επιμύων)  αυξάνει τον κυτταρικό πληθυσμό, την παραγωγή του παράγοντα ανάπτυξης, ο οποίος βελτιώνει τη χονδρογένεση και την ενδοχόνδρινη οστεοποίηση. Τελικά αυτά τα γεγονότα οδηγούν σε επιτάχυνση της επούλωσης του κατάγματος [5].

Η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου από το στόμα προκαλεί σημαντική άνοδο των επιπέδων του ψευδαργύρου στον ορό και αύξηση της δραστηριότητας της αλκαλικής φωσφατάσης. Η ακτινογραφική εξέταση αποκαλύπτει σημαντική πρόοδο στη δημιουργία του πώρου σε καταγματίες ασθενείς, σε σύγκριση με μάρτυρες υγιή άτομα [6].

Συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου σε ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα

Ο ψευδάργυρος είναι ένα από τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία του ανθρωπίνου σώματος, που παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της οξείας φλεγμονώδους απόκρισης, το μεταβολισμό της γλυκόζης, την αντι-οξείδωση, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και του γαστρεντερικού συστήματος των ασθενών με σοβαρά  εγκαύματα.

Οι ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα μπορεί να έχουν έλλειψη ψευδαργύρου, λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης, μέσω της διατροφής και λόγω των μεγάλων απωλειών ψευδαργύρου από τα τραύματα και τα ούρα.

Η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να επηρεάσει τη διαδικασία της  επούλωσης και της πρόγνωσης των εγκαυμάτων και των τραυμάτων.

Στα άτομα με σοβαρά εγκαύματα πρέπει μετρώνται τα επίπεδα των συγκεντρώσεων του ψευδαργύρου στο πλάσμα και τις συγκεντρώσεις του στα ούρα.

Η επαρκής χορήγηση συμπληρωματικού ψευδαργύρου στα άτομα με σοβαρά εγκαύματα με κατάλληλη μέθοδο ή τρόπο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ψευδαργύρου του πλάσματος και τους ιστούς του δέρματος και τη βελτίωση της επούλωσης των εγκαυμάτων και τραυμάτων, καθώς επίσης να περιορίσει τη συχνότητα των λοιμώξεων και της θνησιμότητας. Είναι σημαντικό οι ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα, που τους χορηγείται ψευδάργυρος να παρακολουθούνται , αν θα εκδηλώσουν συμπτώματα και σημεία, ναυτίας, ζάλης, λευκοπενίας και καρδιακής αρρυθμίας μετά από συμπληρωματική χορήγηση υπερβολικής δόσης ψευδαργύρου [7].

Εφόσον μετρηθούν τα επίπεδα του ψευδαργύρου σε έναν ασθενή με τραύματα και κατάγματα και βρεθούν οριακά ελλειπή ή ελλειπή μπορεί να χορηγηθεί συμπληρωματικά το συμπλήρωμα διατροφής Zincobell. Κάθε κάψουλα του Zincobell περιέχει 10mg πικολινικού ψευδαργύρου και 119mg βιταμίνης C.

Για την επούλωση των τραυμάτων και των καταγμάτων ένας ενήλικος μπορεί να παίρνει 1-4 κάψουλες ημερησίως μαζί με φαγητό ή μετά το φαγητό. Ο ψευδάργυρος, όταν λαμβάνεται με κενό στομάχι μπορεί, σε ορισμένα άτομα, να προκαλέσει ναυτία.

Tο Zincobell σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 16.93  Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή 6946655010 στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφία

1. Agren, MS. Studies on zinc in wound healing. Acta Derm Venerol Suppl (Stockh) 1990; 154:1-36

2. Portes WJ, Henzel JH, Rob CG, et. al. Acceleration of wound healing in man with zinc sulfate given by mouth. Lancet 1967:21:121..

3. Agren, MS, Krusell M, Franzen L. Release and absorption of zinc from zinc oxide and zinc sulfate in open wounds. Acta Derm Venerol. 1991; 71(4):330-3.

4. Lansdown AB1, Mirastschijski U, Stubbs N, Scanlon E, Agren MS. Zinc in wound healing: theoretical, experimental, and clinical aspects. Wound Repair Regen.2007 Jan-Feb;15(1):2-16.

5. Wey A1, Cunningham C, Hreha J, Breitbart E, Cottrell J, Ippolito J, Clark D, Lin HN, Benevenia J, O'Connor JP, Lin SS, Paglia DN. Local ZnCl2 accelerates fracture healing. J Orthop Res. 2014 Jun;32(6):834-41. doi: 10.1002/jor.22593. Epub 2014 Feb 26.

6. Sadighi A1, Roshan MM, Moradi A, Ostadrahimi A. The effects of zinc supplementation on serum zinc, alkaline phosphatase activity and fracture healing of bones. Saudi Med J. 2008 Sep;29(9):1276-9.

7. X X Wang, M J Zhang, X B Li. [Advances in the research of zinc deficiency and zinc supplementation treatment in patients with severe burns]. Zhonghua Shao Shang Za Zhi. . 2018 Jan 20;34(1):57-59. doi: 10.3760/cma.j.issn.1009-2587.2018.01.012.