Ανοσογήρανση είναι το φαινόμενο, κατά το οποίο μειώνεται η προσαρμοστική ανοσία (adaptive  immunity) των ηλικιωμένων ατόμων και συνοδεύεται από αλλαγές της φυσιολογικής λειτουργίας ποικίλων οργάνων και

συστημάτων, που χαρακτηρίζονται από αυξημένη προδιάθεση στις λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα και τον καρκίνο.

 Το γήρας είναι μια συνεχής πολυδιάστατη διαδικασία σωματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών αλλαγών, περιλαμβανομένης και της ανοσογήρανσης [1, 2, 3].

 H ανοσοεπάρκεια μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας και ξεκινάει στα 60-65 έτη.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τ. 27440 23768, 6944280764  www.gelis.gr   www.pharmagel.gr   pharmage@otenet.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία, Ιατρική Διατροφολογία

Αικατερίνη Γκέλη  Ιατρός,  Ακτινοδιαγνώστρια  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιατρική Διατροφολογία, Ακτινοδιαγνωστική και  Υπερηχογραφική Διαγνωστική Περιβαλλοντική Ιατρική,  Συμπληρωματική Ιατρική Διεύθυνση Ιατρείου: Παπαληγούρα 16, Άσσος  Κορινθίας, Τηλ. 2741087758, 6944644820  email:kgkeli@hotmail.com

 Οι αλλαγές του ανοσοποιητικού συστήματος κατά την πορεία του γήρατος και η έλλειψη ψευδαργύρου  επιδεικνύουν πολλές ομοιότητες, πράγμα που δείχνει την ύπαρξη μιας αυστηρής σχέσης μεταξύ της ανοσογήρανσης και της έλλειψης ψευδαργύρου [4, 5].

Αυτή η ομοιότητα  παρατηρείται στην προσαρμοστική και την εγγενή ή έμφυτη ανοσία, καθώς επίσης και στις λειτουργίες των ουδετεροφίλων λευκοκυττάρων (χημειοταξία, φαγοκυττάρωση, οξειδωτική έκρηξη) Αν και ο συνολικός αριθμός των ουδετεροφίλων δεν διαφέρει μεταξύ των ηλικιωμένων και των νεαρών ενηλίκων, εν τούτοις στο γήρας διαταράσσεται η φαγοκυττάρωση, η οξειδωτική έκρηξη και ο ενδοκυττάριος θάνατος.

Τα ουδετερόφιλα των ηλικιωμένων επιδεικνύουν μειωμένη χημειοταξία και μικρότερη αντίσταση στην απόπτωση, όπως αυτό αποδείχτηκε  από τα διαταραγμένα αντιαποπτωτικά αποτελέσματα, μετά από ειδικά ερεθίσματα [λιποπολυσακχαρίδη (LPS), G-CSF και  GM-CSF] [6].

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο ψευδάργυρος μπορεί να παίζει ρόλο κλειδί, διότι μια ικανοποιητική ενδοκυτταρική βιοδιαθεσιμότητα του ιόντος του ψευδαργύρου  προστατεύει από την οξειδωτική έκρηξη, που γίνεται μέσω των ουδετεροφίλων, ελαττώνοντας τη σηματοδότηση της IL-6, όπως αυτό έχει παρατηρηθεί σε αιωνόβια άτομα, που με τη σειρά τους επιδεικνύουν ικανοποιητικό περιεχόμενο σε ψευδάργυρο και χαμηλού βαθμού φλεγμονή [7].

Η διατροφή των ηλικιωμένων δεν παρέχει επαρκή επίπεδα απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, που χρειάζονται για τη διατήρηση της υγείας, οδηγώντας τους σε ελλείψεις μικροδιατροφικών συστατικών και διατάραξη των ανοαποκρίσεων, που έχουν ως επακόλουθο την ανάπτυξη εκφυλιστικών νόσων.

Ο ψευδάργυρος που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής συμμετέχει στη διατήρηση της ακεραιότητας πολλών ομοιοστατικών μηχανισμών του ανθρωπίνου σώματος, περιλαμβανομένης της ανοσοεπάρκειας. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για τη βιολογική δραστηριότητα περισσοτέρων από 200 ενζύμων, πρωτεϊνών, τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και τη σταθερότητα του γονιδιώματος.

Τα άτομα ηλικίας  60-65 ετών και άνω έχουν μειωμένη πρόσληψη, μέσω της διατροφής, του αναγκαίου ψευδαργύρου για τις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού τους, κατά 50%. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλές αιτίες.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η η τροποποιημένη απορρόφηση από το έντερο, η ανεπαρκής μάσηση των τροφών, που αναγκάζει την αποφυγή λήψης τροφίμων πλουσίων σε ψευδάργυρο, όπως το κρέας, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, , αλλαγμένες υποκκυττάριες διαδικασίες [μεταφορείς ψευδαργύρου (οικογένεια Zip και  ZnT), μεταλλοθειονίνες, δισθενείς μεταφορείς μετάλλου-1].

Η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου μπορεί να επαναδομήσει τις ανοσοτροποποιήσεις που εμφανίζονται με το γήρας, οδηγώντας στο υγιές γήρας.

Στις διάφορες κλινικές μελέτες χορήγησης συμπληρωματικού ψευδαργύρου στα ηλικιωμένα άτομα έχουν προκύψει  αντιφατικά αποτελέσματα. Αυτό, ίσως να οφείλεται σε λανθασμένη επιλογή κατάλληλης και αποτελεσματικής μορφής ψευδαργύρου, που είχε ως επακόλουθο ανοσοτοξικά αποτελέσματα.

Τα ηλικιωμένα άτομα με ειδικό πολυμερισμό της  IL-6 (φορείς αλληλίου GG, ονομαζόμενοι C-) είναι περισσότερο προδιατεθειμένοι στη συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου, σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, στον οποίο οι ορθές διατροφικές συνήθειες με τροφές που περιέχουν ψευδάργυρο (Μεσογειακή δίαιτα) μπορούν να αποκαταστήσουν επαρκώς  την έλλειψη ψευδαργύρου και την ηλικιακή διαταραγμένη ανοσοαπόκριση [8].

Η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου φαίνεται να προκαλεί διαφορετικό αποτέλεσμα στη χυμική και την κυτταρική ανοσία στα υγιή ηλικιωμένα άτομα με σχεδόν επαρκή διατροφική πρόσληψη ψευδαργύρου

Η χορήγηση μέτριας συμπληρωματικής δόσης ψευδαργύρου  σε μια μέση δόση 15 mg/ημερησίως βοηθάει στη διατήρηση της αναλογίας Τ βοηθητικών/κυτταροτοξικών Τ λεμφοκυττάρων (CTL) με επακόλουθο την ενίσχυση της προσαρμοστικής ανοσίας.

Παρά τούτο, η χορήγηση υψηλοτέρων δόσεων, γύρω στα 30 mg/ημερησίως μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των Β-λεμφοκυττάρων, επιδεινώνοντας τις αλλαγές που επέρχονται με την πάροδο της ηλικίας [9].

Επειδή τα επαρκή επίπεδα του ψευδαργύρου είναι απαραίτητα για την ομαλή και ασφαλέστερη πορεία του γηράσκοντος οργανισμού επιβάλλεται τουλάχιστον δύο φορές το έτος να μετρώνται τα επίπεδα του ψευδαργύρου στο αίμα. Εφόσον υπάρχει έλλειψη επιλέγεται η πιο ευαπορρόφητη μορφή ψευδαργύρου, που είναι ο πικολινικός ψευδάργυρος.

Η απορρόφηση του πικολινικού ψευδαργύρου ενισχύεται ακόμη περισσότερο, όταν χορηγείται  μαζί με βιταμίνη C. Αυτός ο ιδανικός συνδυασμός, χωρίς την προσθήκη άλλων εκδόχων ή χημικών συντηρητικών, τίς πληροί  το Zincobell.

Κάθε κάψουλα του Zincobell περιέχει 10 mg πικολινικού ψευδαργύρου και 119 mg βιταμίνης C. Στα άτομα που έχουν βρεθεί με έλλειψη ή χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου μπορεί να χορηγηθούν από 1 έως 4 κάψουλες ημερησίως για τρεις μήνες και ως δόση συντήρησης, μία κάψουλα ημερησίως.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Pawelec G, Larbi A, Derhovanessian E. Senescence of the human immune system. J Comp Pathol.2010;142(Suppl 1):S39–S44. [PubMed]

2.Salminen A, Huuskonen J, Ojala J, Kauppinen A, Kaarniranta K, Suuronen T

Activation of innate immunity system during aging: NF-kB signaling is the molecular culprit of inflamm-aging. Ageing Res Rev. 2008 Apr; 7(2):83-105.[PubMed] [Ref list]

3.Shijin Xia,  , * Xinyan Zhang, Songbai Zheng,  , * Ramin Khanabdali,  Bill Kalionis,  Junzhen Wu,  Wenbin Wan, and Xiantao Tai  , * An Update on Inflamm-Aging: Mechanisms, Prevention, and Treatment. J Immunol Res. 2016; 2016: 8426874. Published online 2016 Jul 14. doi:  10.1155/2016/8426874

4.Mocchegiani E, Muzzioli M, Cipriano C, Giacconi R. Zinc, T-cell pathways, aging: role of metallothioneins. Mech Ageing Dev. 1998;106:183–204. [PubMed]

5.Bogden JD. Influence of zinc on immunity in the elderly. J Nutr Health Aging. 2004;8:48–54. [PubMed]

6.Schroder AK, Rink L. Neutrophil immunity of the elderly. Mech Ageing Dev. 2003;124:419–425. [PubMed]

7.Moroni F, Di Paolo ML, Rigo A, Cipriano C, Giacconi R, Recchioni R, Marcheselli F, Malavolta M, Mocchegiani E. Interrelationship among neutrophil efficiency, inflammation, antioxidant activity and zinc pool in very old age. Biogerontology. 2005;6:271–281. [PubMed]

8.Mocchegiani E, Romeo J, Malavolta M, Costarelli L, Giacconi R, Diaz LE, Marcos A. Zinc: dietary intake and impact of supplementation on immune function in elderly. Age (Dordr). 2013 Jun;35(3):839-60. doi: 10.1007/s11357-011-9377-3. Epub 2012 Jan 6.

9.Hodkinson CF, Kelly M, Alexander HD, Bradbury I, Robson PJ, Bonham MP, O'Connor JM, Coudray C, Strain JJ, Wallace JM. Effect of zinc supplementation on  the immune status of healthy older individuals aged 55-70years: the ZENITH Study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci.2007 Jun;62(6):598-608.

Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου. 

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση. 

Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας